Edit: Huyền Phạm

Beta: Ly Ly

Liên lão gia tử muốn thuê đất để trồngtrọt! Lúc bắt đầu, Liên Mạn Nhi có chút giật mình, bất quá nghĩ lại,cũng không cảm thấy kỳ lạ. Liên gia vốn có ba mươi mẫu đất, cũng coi như là gia đình bậc trung. Các nàng phân ra được sáu mẫu đất, hiện tại Liên gia chỉ còn hai mươi bốn mẫu đất.

Nhưng hiện tại Liên gia có hơn hai mươimiệng ăn, bình quân mỗi người chưa được một mẫu đất. Nếu dùng tất cả sốđất này để trồng cao lương hoặc hạt kê, sản xuất lương thực. Dù cho cóđạt sản lượng cao nhất cũng chỉ có thể miễn cưỡng đủ cho cả đại gia đình ăn. Đây là cân nhắc đến trong nhà có mấy đứa trẻ, tuổi còn nhỏ, lượngcơm ăn không nhiều. Hơn nữa, còn phải tiếp tục chấp hành chế độ phânphối thức ăn của Chu Thị nữa.

Liên Mạn Nhi đã trải qua chế độ phânphối thức ăn của Chu Thị, nàng cho rằng, lượng lương thực mà Chu thị cho phép mọi người ăn, mỗi ngày căn bản một người ăn không tới một cân gạo.

Liên gia đã trải qua mấy lần biến cốliên tiếp, của cải đã hoàn toàn bị lấy hết. Liên lão gia tử đã bán đitòa nhà ở trên thị trấn, tính mua đất nhưng cũng không thành. Bây giờ,Liên gia người nhiều đất ít, nếu muốn cuộc sống tốt một chút, mướn đấtđể trồng trọt là điều tất nhiên.

Thuê đất để trồng trọt mặc dù phải nộpmột lượng lớn địa tô, nhưng tốt xấu gì cũng sẽ dư lại một chút ít lươngthực. Nếu trong nhà muốn thêm người, muốn tổ chức hôn sự, những thứlương thực dư này cũng có thể giúp một nhà bổ khuyết chút thiếu hụt.

“Bây giờ sắp phải trồng trọt rồi, ôngnội nói những lời này lúc nào? Hiện tại đã thuê được chưa? ” Liên MạnNhi hỏi Liên Thủ Tín.

“Nói mấy ngày rồi.” Liên Thủ Tín nói, “Buổi tối hôm qua còn nói với cha, hôm nay sẽ đi viết khế ước thuê mướn.”

“Ông nội muốn thuê đất nhà ai? Có nói là thuê bao nhiêu mẫu hay không?” Liên Mạn Nhi lại hỏi.

“Còn có thể là nhà ai, chính là nhà củaVương Cử Nhân. Ông nội con còn chưa nói phải thuê bao nhiêu, chuyện nàynói sau, còn phải xem Vương cử nhân muốn cho thuê bao nhiêu nữa.” LiênThủ Tín thở dài nói, “Ta thấy mấy hôm nay, trong lòng lão gia tử khôngđược vui. Nhớ năm đó, lúc nhà chúng ta có nhiều đất, còn cho người khácthuê nữa.”

Đã từng cho người khác thuê đất, sau đólà tự mình trồng trọt, rồi lần lượt bán đi, cuối cùng còn phải thuê đấtcủa người khác để trồng trọt mới có thể duy trì sinh kế của cả nhà. Chodù khi ấy Liên Thủ Tín còn nhỏ tuổi, còn cảm thấy ảm đạm, chớ đừng nóichi đến đương gia chủ sự là Liên lão gia tử.

“Chúng ta về thăm nhà một chút đi, xemlão gia tử đã trở về chưa.” Liên Thủ Tín nói xong, liền đứng lên, “Đâylà lần đầu tiên ta trồng trọt sau khi ra ở riêng, lão gia tử rất quantâm đấy. Ngày mai chúng ta bắt đầu trồng trọt rồi, chúng ta phải nói một tiếng với lão gia tử.”

Liên Mạn Nhi biết rõ, ở thời đại này,hiếu đạo luôn được xếp hàng đầu, con cái phải phụng dưỡng, thăm viếngcha mẹ. Lúc còn chưa ra ở riêng, mọi người ở chung một chỗ, ăn chung một bàn. Từ lúc ra ở riêng đến nay, Liên Thủ Tín lại càng thường xuyên đếnthăm viếng Liên lão gia tử và Chu thị. Ngoại trừ lúc trước bởi vì cửahàng khai trương quá sớm, Liên Thủ Tín thật sự rất bận rộn, không thểdứt ra được, còn lại bất kể có bận rộn cỡ nào, sau buổi cơm tối, LiênThủ Tín đều phải đi đến phòng chính báo cáo. Có lúc thật sự không thoátthân được, hắn cũng sẽ dặn dò Trương thị, hoặc mấy người Liên Mạn Nhilên phòng chính nói một tiếng với Liên lão gia tử và Chu thị.

Còn những cái khác Liên Thủ Tín hoàn toàn làm được theo yêu cầu của Liên lão gia tử và Chu Thị, gọi là có mặt.

Thật ra thì người nhà nông không cónhiều quy củ như vậy, sau khi ở riêng, quan hệ có lúc xa lúc gần, nhưnggiống như Liên Thủ Tín thì rất hiếm. Đặc biệt là khi gặp chuyện gì, hắnđều bẩm báo với Liên lão gia tử.

Liên Mạn Nhi biết rõ, Liên Thủ Tín không phải là người không có chủ ý, nhưng vẫn đến xin ý kiến của Liên lão gia tử, chẳng qua Liên Thủ Tín vô cùng kính trọng và hâm mộ Liên lão giatử, cũng có thể nói đó là thói quen trong những năm nay.

“Đi, chúng ta đều trở về đi.” Trương thị cũng không phản đối cách làm của Liên Thủ Tín.

Liên lão gia tử là người rất có kỹ năngtrong việc trồng trọt, lại có kinh nghiệm, tri thức phong phú, có một số việc chỉ cần nói một chút với Liên lão gia tử, Liên lão gia tử rất cóthể sẽ thức tỉnh bọn họ chỉ với một câu, hoặc là đưa ra những đề nghịtốt hơn.

Điều kiện tiên quyết là, nhà bọn họ phải có chủ ý của mình.

Lại nói tiếp, về sau tự đánh gia lại,đối với những chuyện trong nhà mà bọn họ thương lượng cùng nhau, LiênThủ Tín vẫn thực hiện không sai, cho dù ai có nói gì, khiến hắn có chútdao động, nhưng cuối cùng hắn vẫn tôn trọng quyết định của vợ con.

Bất quá, vì tránh khỏi phức tạp, và đểgiúp cho Liên Thủ Tín cùng Trương thị có thêm ý kiến, Liên Mạn Nhi rấttự giác theo sát phía sau hai người, trở lại khu nhà cũ.

… …

Bên trong phòng chính, Liên lão gia tử, Liên Thủ Nhân, Chu thị cùng Liên Tú Nhi đều có mặt ở đó. Liên lão giatử cầm trong tay một trang giấy, đang nói gì đó với Liên Thủ Nhân, nhìnthấy một nhà Liên Thủ Tín tới, liền dừng câu chuyện lại, bảo bọn họ ngồi xuống.

“Cha, chuyện ruộng đất đều tốt rồi?” Liên Thủ Tín hỏi.

“Đều tốt rồi.” Liên lão gia tử gật đầu, liền đưa văn khế trong tay cho Liên Thủ Tín.

Liên Thủ Tín chỉ nhận biết được mấy chữ, đem văn khế nhìn một chút, liền giao cho Liên Mạn Nhi. Ngũ Lang và tiểu Thất cũng đến gần, cùng Liên Mạn Nhi đọc văn khế.

“Ông nội, ông thuê tới ba mươi mẫu đất lận ạ?” Liên Mạn Nhi vừa xem, vừa nói.

Liên Thủ Nhân thấy Liên Mạn Nhi có thể đọc hiểu văn khế, liền xoay đầu lại, nhìn Liên Mạn Nhi nhìn một hồi,mới dời ánh mắt sang chỗ khác.

“Đúng, ta thuê ba mươi mẫu đất của Vương cử nhân.” Liên lão gia tử nói, “Ở phía Bắc, cách nhà mình không xa, cũng rất tốt.”

Liên lão gia tử vừa nói chuyện, vừa rút một điếu thuốc lá rời, đốt lửa, xoạch xoạch bắt đầu hút.

“Ta nói chuyện này có chút muộn, nếu đổi lại là người khác, đã không có đất rồi. Vương cử nhân biết rõ ta muốnthuê đất, nên cố ý lên tiếng, ta mới có thể thuê được ba mươi mẫu đấtnày đấy. Người ta cũng không đòi tiền thế chấp, nói rất tin tưởng ta.”

Thời đại này, địa chủ cho thuê đất đaicũng có sự phân biệt, trước khi giao đất, phải thu tiền thế chấp trước,vì sợ đến thời điểm thu hoạch, người thuê đất trốn, hoặc là người thuêđất không chịu trồng trọt, làm cho đất hoang phế, khiến cho địa chủ bịtổn thất. Số tiền thế chấp không ít, bình thường so với địa tô còn nhiều hơn một phần. Bây giờ, tình trạng của Liên gia như vậy, nếu như phảigiao tiền thế chấp thì sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Vương gia không thutiền thế chấp, Liên lão gia tử thở phào nhẹ nhõm, rất cảm kích Vươnggia.

“Cha, những thứ này, đến lúc đó phải giao bao nhiêu địa tô?” Liên Thủ Tín lại hỏi.

“… Mỗi mẫu đất thuê một trăm bảy mươicân.” Liên Mạn Nhi nhìn văn khế nói, “Trong đây viết, ruộng trung –thượng đẳng ba mươi mẫu, địa tô mỗi mẫu là một trăm bảy mươi cân.”

“Không sai.” Liên lão gia tử gật đầu.“Đất đó ta đã nhìn qua rồi, so với đất của chúng ta thì tốt hơn mộtchút. Nếu trong một năm, ta chăm sóc cẩn thận thì đến lúc thu hoạch, mỗi mẫu có thể thu được ba trăm cân lương thực, giao tiền thuế đất, thuếlương thực, ta cũng còn dư lại khoảng một trăm cân mỗi mẫu. Nhà Vương Cử Nhân là một trong ít những nhà nhân nghĩa, giá thuê này có thể coi làthấp nhất trong huyện mình rồi đó.”

Thời đại này, đất đai là tài sản quýtrọng nhất, địa tô rất cao, nên địa bảy lao ba, nói cách khác khi thuhoạch, chủ đất được bảy phần, còn tá điền bỏ công sức ra chỉ được baphần. Cũng có chỗ cao hơn một chút, có địa tám lao hai, nói cách khác tá điền chỉ chiếm được hai phần thu hoạch.

Vương gia cho Liên lão gia tử thuê chính là ruộng trung – thượng đẳng, đều là ruộng tốt, theo như sản lượng tính toán mỗi mẫu ba trăm cân, hắn chỉ lấy năm đến sáu phần tiền thuê đất,mặc kệ ở địa phương nào, địa tô như vậy coi như là rất thấp rồi.

Cho dù là như vậy, tá điền vẫn phải nộp hơn một nửa số thu hoạch của mình, họ chỉ giữ lại chưa đến một nửa mà thôi.

Tá điền rất cực khổ, đất đai rất trânquý, làm địa chủ rất có tiền đồ. Nhìn khế ước thuê mướn, Liên Mạn Nhicảm giác mục tiêu làm tiểu địa chủ của mình quả là một quyết định sángsuốt.

“Con nghe nói, hình như Vương gia có gia huấn, địa tô so với nhà người khác thấp hai phần.” Lúc này Liên Thủ Nhân xen vào nói.

“Đây là chuyện tạo phúc cho quê nhà,người ta làm việc thiện tích đức. Có thể giúp cho những nhà khác làmnghiệp lớn, không phải là không có đạo lý.” Liên lão gia tử thở dài mộthơi nói. “Trước kia, chúng ta thu địa tô, cũng đối chiếu theo cách củaVương gia. Khi đó, có rất nhiều người muốn đến thuê đất của chúng ta…”

Nói đến đây, Liên lão gia tử chợt im lặng, không nói tiếp nữa.

“Cha, chờ con…”

Liên Thủ Nhân chỉ mới nói lời mở đầu, đã bị Liên lão gia tử khoát tay cắt đứt.

“… Con thấy trình độ của Kế Tổ khá tốt, qua hai năm nữa, nhất định có thể thi đậu.” Liên Thủ Nhân lại nói.

Liên lão gia tử xoạch xoạch rút ra mộtđiếu thuốc lá rời, không nói gì. Cho dù trình độ của Liên Kế Tổ khá tốt, trước tiên cũng phải thi tú tài, bằng loại ưu, khẩu phần lương thựclĩnh được cũng chỉ đủ cho một mình hắn dùng. Từ tú tài đến cử nhân, còncần bao nhiêu năm khổ học, tạm thời không nói đến, chuyện này tốn haobao nhiêu tiền của, ngẫm lại mấy năm nay, Liên Thủ Nhân đã sài khôngbiết bao nhiêu tiền, Liên lão gia tử lại bận tâm lo nghĩ.

Làm sao Trong lòng Liên lão gia tử lạikhông có tính toán qua chuyện này, muốn cung cấp cho Liên Kế Tổ đọcsách, thì cả nhà phải thắt lưng buộc bụng, chỉ sợ sẽ gặp rất nhiều khókhăn. Hơn nữa, tất cả mọi người trong nhà đều nguyện ý chu cấp cho LiênKế Tổ sao? Bây giờ không còn giống như ngày xưa nữa!

“Kế Tổ đâu? sao không có ở nhà?” ThấyLiên lão gia tử thần sắc có chút ảm đạm, Liên Thủ Tín liền chuyển hướngcâu chuyện. “Không phải các trường tư thục đã được nghỉ rồi sao, nghenói …”

Liên Thủ Tín nói đến đây, mới ý thức được mình đã nói điều không nên nói, nên lập tức dừng ngay câu chuyện lại.

Bởi vì đến lúc cày bừa vụ xuân, bất kểlà học trò hay tiên sinh ở trường tư thục, trong nhà đều cần dùng nhânlực. Trường tư thục của Thanh Dương trấn có một truyền thống, cứ mỗi năm đến lúc cày bừa vụ xuân, đều cho nghỉ vài ngày, để tiên sinh và học trò có thể về nhà giúp đỡ trồng trọt, thu hoạch.

Đây cũng là một loại an bài có nhântính. Không chỉ trường tư thục ở Thanh Dương trấn mới có truyền thốngnày, những thôn khác, trấn khác đều như vậy. Khởi xướng vừa làm ruộngvừa đi học, trong đó trồng trọt còn quan trọng hơn cả đọc sách nữa.

Tư thục nghỉ, kể cả lớp cao cấp của Liên Kế Tổ cũng nghỉ. Liên Kế Tổ là cháu đích tôn của Liên gia, hiện tại vốn nên cùng Liên Thủ Nhân, Liên lão gia tử thương nghị việc cày bừa vụxuân.

Liên Thủ Tín biết rõ Liên lão gia tử rất yêu mến Liên Kế Tổ, cho nên mới nhắc đến Liên Kế Tổ, hắn muốn giúp Liên lão gia tử phấn chấn một chút. Thế nhưng nói được một nửa, Liên Thủ Tín mới nhớ đến, Liên Kế Tổ không thích làm việc đồng áng. Nhớ trước khi ởriêng, Liên Kế Tổ không có ở nhà, rất có thể là mượn cớ trốn tránhchuyện đồng áng.

Hiểu rõ chuyện này nên Liên Thủ Tín vôcùng hối hận vì đã nói ra những lời này, không chỉ không thể khiến choLiên lão gia tử phấn chấn lên mà ngược lại càng tăng thêm phiền não choông. Hắn vội vàng đưa mắt ra hiệu cho mấy mẹ con Trương thị, hy vọng các nàng có thể chuyển câu chuyện sang hướng khác.

Trương thị rất muốn giúp, nhưng nàngkhông phải là người giỏi ăn nói, với lại nàng cũng có thói quen giữ vững im lặng trong lúc nam nhân bàn bạc công việc, cho nên nhất thời khôngnghĩ ra được gì cả.

Về phần Liên Mạn Nhi, Ngũ Lang và tiểuThất, ba đứa trẻ giống như không phát hiện ra dấu hiệu của Liên Thủ Tín, đồng loạt quay đầu, sau đó ba cái đầu nhỏ cùng chụm lại chăm chú nghiên cứu từ ngữ viết trên văn khuế trong tay Liên Mạn Nhi.

Liên Thủ Tín rất lung túng, chỉ đành phải ho khan hai tiếng.

“Kế Tổ phải tham gia cuộc thi, nên không thể giống như Ngũ Lang và Tiểu Thất, không học một hai ngày cũng khôngcó chuyện gì.” Liên Thủ Nhân nhận lấy câu chuyện, nghiêm trang nói,“Ngày hôm qua, Kế Tổ đã nói đến việc này. Tiên sinh của Kế Tổ rất coitrọng hắn, một năm cũng không để cho hắn nghỉ xả hơi. Mấy ngày nay,người khác nghỉ rồi, Kế Tổ cũng không thể lười biếng. Tiên sinh của KếTổ đem phòng ở của mình trong trường tư thục cho Kế Tổ ở, muốn hắn thừadịp mấy ngày này cố gắng mà ôn bài.”

“A.” Liên Thủ Tín a một tiếng.

Những người khác trong phòng, kể cả Liên lão gia tử cũng không lên tiếng.

“Cha, chúng con tính ngày mai sẽ bắt đầu trồng trọt, đúng lúc Ngũ Lang và tiểu Thất đều nghỉ ở nhà.” Liên ThủTín nhớ đến mục đích mình tới đây, liền nói với Liên lão gia tử.

“Các ngươi tính trồng ở miếng đất nào trước?” Liên lão gia tử hỏi.

“Trước hết bắt đầu trồng ở sáu mẫu đất phía nam, sáu mẫu đất này đều trồng đậu phộng.”Liên Thủ Tín lên tiếng.

“Cái này rất thích hợp. Đậu phộng dễhỏng, hiện tại vừa lúc trời đang mưa, rất thích hợp để trồng.” Liên lãogia tử gật đầu nói, “Ta cũng có ý định, bắt đầu trồng ở phía nam trước,cũng trồng lạc. Ngày mai sẽ bắt đầu trồng, sáng hôm nay, mấy người nhịca của ngươi đi làm việc, ta đã bảo bọn họ xin phép đốc công nghỉ mấyngày để ở nhà trồng trọt, trồng nhiều như vậy, ít người thì không thểnào làm xuể, sau khi trồng xong thì bọn họ lại tiếp tục quay lại làmviệc.”

Vốn dĩ Liên lão gia tử tính, trước khicày bừa vụ xuân thì để cho mấy người Liên Thủ Nghĩa lên núi làm một thời gian, đến lúc cày bừa vụ xuân thì không đi nữa. Hiện tại thay đổi chủý, đương nhiên nguyên nhân là vì chuyện ủ trộm rượu nho, của cải củaLiên gia đã hoàn toàn mất hết.

Tất cả những người trong nhà phải làm việc gấp đôi thì mới có thể trải qua giai đoạn khó khăn này.

“Lão Tứ, chuyện này, còn phải nhờ connói với đám lão Hoàng kia vài câu.” Liên lão gia tử nói với Liên ThủTín, “Đừng để vì chuyện này mà khiến cho Nhị ca và Tam ca của con bịđuổi việc.”

“Được, con sẽ nói chuyện với lão Hoàng.” Liên Thủ Tín suy nghĩ một chút, liền đáp ứng.

“Lão Tứ, đệ bây giờ rất có tiền đồ.Mở cửa hàng, còn cho Ngũ Lang và tiểu Thất đến trường tư thục đọc sáchnữa. Nghe nói, đệ còn mời một tiên sinh từ trên núi xuống, chỉ dạy đặcbiệt cho Mạn Nhi? Đến văn khế, Mạn Nhi cũng đọc được rồi. Không phảingười làm đại ca như ta thích xen vào chuyện của đệ, nhưng đệ làm chuyện gì cũng nên tuân thủ đúng bổn phận của mình. Ngũ Lang và Tiểu Thất đihọc, thì không nói làm gì, ta còn cảm thấy rất tốt. Nhưng Mạn Nhi…”

Liên Thủ Nhân nói đến đây, lại liếc nhìn Liên Mạn Nhi.

Liên Mạn Nhi nghe thấy Liên Thủ Nhân nói đến nàng, từ văn khế ngẩng đầu lên, một đôi mắt đen nhánh nhìn chằm chằm Liên Thủ Nhân.

Liên Thủ Nhân rũ mí mắt xuống.

“Vẫn là câu nói cũ, người nào thì bổnphận đó. Liên Mạn Nhi chỉ là một nha đầu, nàng muốn tham gia khoa cử làm rạng rỡ tổ tông của Liên gia sao? Chuyện này truyền ra ngoài, sẽ khiếncho người khác nói, cháu trai đệ còn không đọc được mấy quyển sách, KếTổ thì ở trường tư thục chịu khổ chịu cực, thế nhưng đệ lại đem số tiềnlớn như thế dùng trên người một nha đầu, thật sự khiến cho mọi người chê cười sau lưng!”

“Đại bá, người nói một chút, người tanói những gì sau lưng cha cháu?” Liên Mạn Nhi cố kìm nén lửa giận, ngóchừng Liên Thủ Nhân hỏi.