tháng Mười một, hồi I

Dịch A Lam vừa mở mắt đã nghe thấy âm thanh reo hò kinh ngạc, ngay sau đó là tiếng bước chân rộn ràng của nhóm người lao về phía màn hình thiết bị.

La Thái Vân đứng giữa, thoáng sững sờ; trong nhất thời không biết nên đi tới đội y sinh xem phát hiện mới của họ, hay hỏi Châu Yến An về tiến độ hành động ở ngày 32. Chẳng qua, trong lúc lưỡng lự, bà đã vô thức hướng ánh mắt về phía Châu Yến An đầu tiên.

Châu Yến An gật đầu – nghĩa là tình hình chung diễn ra suôn sẻ, chi tiết cụ thể sẽ được báo cáo trong phòng họp bí mật.

La Thái Vân bấy giờ mới đến chỗ đội trưởng, xem họ đang reo hò những gì.

Đội trưởng cho biết: "Máy dò sóng điện từ đã tìm thấy bức xạ ion bất thường, song nó tồn tại rất ngắn rất nhẹ, liều lượng thậm chí còn nhỏ hơn một microsievert. Như vậy tức là sao? Tức vẫn chưa biết do thiết bị trục trặc hay thế nào, cần phân tích và nghiên cứu thêm ạ."

"Ừ. Được." La Thái Vân vỗ tay. "Có phát hiện còn hơn không có gì. Mọi người tiếp tục cố gắng, nhé."

La Thái Vân hôm nay tâm trạng rất tốt, vừa vào phòng họp bà đã cất tiếng hỏi: "Trung tâm R&D sao rồi?"

"Đã hủy." Châu Yến An nói. "Gián điệp cũng đã đền tội, là Phương Diệp Nhiên."

Nghe vậy, La Thái Vân buồn bã lắc đầu: "Quả là cậu ta. Trình Tư Tư đâu?"

"Giải cứu thành công, chúng tôi gửi cô bé cho Lương Phi."

"Tốt." La Thái Vân thở ra. "Các cậu đã cứu được một đứa trẻ khỏi thảm họa."

Một câu nói đơn giản, lại khiến cho tất cả bốn Người 32 có mặt ở đây phải xúc động. Việc giải cứu thành công Trình Tư Tư, là thành quả chung sức hợp tác của Châu Yến An, Dịch A Lam, Lưu Kim Việt và Mạnh Khởi. Họ đã làm những việc mình không giỏi trong một thế giới hỗn loạn đầy bất lực, song may mắn thay, họ đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Đến khi Mạnh Khởi và Lưu Kim Việt rời đi, Dịch A Lam mới báo cáo với mọi người, chủ yếu là với Trần Nhữ Minh – bộ trưởng Bộ An toàn Thông tin, những nội dung liên quan mang tính tối mật.

Đương lúc Dịch A Lam đề cập tới việc phát hiện Phương Diệp Nhiên đăng nhập vào hệ thống liên lạc bí mật và sao chép dữ liệu trong đó, thì Trần Nhữ Minh – người thường xuyên gật đầu tỏ ý hài lòng, đột nhiên biến sắc.

Trần Nhữ Minh ngồi đối diện với Dịch A Lam, hốt nhiên chúi người về trước gần như chất vấn y: "Cậu nói, cậu chuyển phần dữ liệu đó vào ổ cứng?"

Dịch A Lam giật mình, "Vâng."



Trần Nhữ Minh sẵng giọng: "Cậu còn nhớ ngày đầu tiên gia nhập Tổ công tác khẩn cấp, tôi đã nói gì với cậu không?"

Dịch A Lam đáp: "Dựa theo kế hoạch, nội dung hệ thống phải được định dạng và phá hủy cùng với ổ cứng ở tất cả nơi mà chúng tôi đi qua trong ngày 32. Trừ phi có mệnh lệnh khác, còn không phải tiêu hủy mọi số liệu và văn kiện."

Trần Nhữ Minh nhướng mày nhìn y: "Cậu làm đúng không?"

Dịch A Lam cứng họng, vội giải thích: "Lúc đó chúng tôi rất gấp, còn phải đi đón Trình Tư Tư. Tôi không có thời gian ngồi ở đó nghiên cứu, nên mới..."

Trần Nhữ Minh lắc ngón trỏ: "Bất kể vì lý do gì, cậu cũng không nên phá lệ."

Dịch A Lam im lặng vài giây, trước khi trầm giọng hỏi: "Vậy dù biết đó là manh mối, cũng phải bỏ qua sao?"

Trần Nhữ Minh gằn từng tiếng: "Đúng vậy."

Nhìn Dịch A Lam có vẻ ấm ức, Trần Nhữ Minh tiếp tục chỉ rõ: "Cậu sai ở chỗ, quá nhiệt tình. Ngay cả khi phần dữ liệu đó có ích, thì nó liên quan gì đến nhiệm vụ của cậu? Đó là chuyện của Cơ quan Tình báo. Nghiêm Phi còn chưa nhờ cậu đi điều tra thế lực đứng sau nội gián, cậu mắc gì lại ôm việc vào người? Cậu chỉ cần hoàn thành nhiệm vụ của mình thôi, còn lại không cần cậu lo. Nó vốn dĩ nhẹ nhàng vậy mà? Đúng. Đúng là Châu Yến An và Lưu Kim Việt tận mắt trông thấy cậu chuyển nội dung vào ổ cứng, nhưng hai người họ có biết cậu chuyển cái gì không? Nhỡ đâu đó là cơ mật của Trung tâm R&D thì sao? Nếu có kẻ đặt nghi vấn cho cậu, cậu tính làm thế nào chứng minh mình vô tội đây?"

Dịch A Lam á khẩu, nhìn hắn trân trối.

"Thôi." La Thái Vân cất giọng, phá vỡ bầu không khí cứng nhắc. "A Lam cũng có ý tốt, tổ phó Trần đừng nên gay gắt như thế."

Trần Nhữ Minh dựa vào lưng ghế, khoanh tay trước ngực: "Tổ trưởng La từng làm việc với tôi, chị nhất định biết khi đối mặt với nhân viên phạm lỗi, tôi sẽ như thế nào mà. Thái độ hiện tại của tôi còn nhẹ nhàng chán đấy."

La Thái Vân cười nhẹ: "Rồi rồi rồi, tôi biết anh thích A Lam." Bà vỗ nhẹ lên mu bàn tay Dịch A Lam, an ủi y. "Tổ phó Trần hướng dẫn cậu lâu rồi, ít nhiều gì cũng có cảm tình. Cậu hãy nghe tổ phó Trần nói, anh ta không hại cậu đâu."

Dịch A Lam khẽ gật đầu.

La Thái Vân bảo: "Cậu và Tiểu Châu cũng mệt rồi, về nghỉ ngơi sớm đi. Nhiệm vụ lần này hoàn thành tốt, cho các cậu nghỉ hai hôm dưỡng sức nhé. À, nhưng vì an toàn, tốt nhất đừng nên ra khỏi đây. Nếu thực sự muốn ra ngoài chơi, cậu có thể nộp đơn cho tôi, tôi sẽ dặn Trịnh Đạc sắp xếp."

Sau khi Dịch A Lam và Châu Yến An rời đi, La Thái Vân nhìn Trần Nhữ Minh: "Anh làm thằng bé sợ rồi."

"Tôi làm vậy là vì muốn tốt cho cậu ấy. Tình ngay lý gian, cậu ấy phải hiểu chứ." Trần Nhữ Minh quạu quọ. "Cậu ấy còn non lắm, tưởng chúng ta không biết nội gián truyền tin qua Internet ư? Chúng ta ngăn cậu ấy điều tra phương diện này, cốt vì sợ cậu ấy dính tới rắc rối về sau. So với việc tìm ra ai cài gián điệp vào Trung tâm R&D, thì vấn đề mà chúng ta gặp phải ở ngày 32 còn nghiêm trọng hơn nhiều!"

"Tôi hiểu ý của anh." La Thái Vân nói. "Nhưng Dịch A Lam chỉ là một nhân viên đi 9 về 5 ở vài tháng trước, anh không thể ép buộc cậu ấy trong một sớm một chiều nắm hết mấy quy tắc tàn nhẫn này được."

Trần Nhữ Minh thở dài: "Chính vì chỉ là người bình thường, cậu ấy càng phải mau chóng thích nghi với cách sống ích kỷ, chỉ biết lo cho mình. Đối với cậu ấy, trong cái giới chính trị này, càng làm nhiều thì càng sai nhiều."

Theo lời Trần Nhữ Minh, vấn đề nghiêm trọng hơn mà họ đang phải đối mặt với ngày 32 không chỉ là những bí mật hiện đang được tranh giành, mà còn là cuộc khủng hoảng lòng tin trầm trọng.

Điều này đã bị vạch trần cách tàn nhẫn trong một cuộc hội nghị truyền hình do Liên Hợp Quốc tổ chức vào những ngày sau đó.

Lần đầu tiên nó được đề cập là khi tổng thống nước A nhìn lướt qua nhiều gương mặt quen thuộc trên màn hình, hỏi một câu nghiêm túc: "Tôi nói thật nhé, anh chị thực sự tin tưởng đội ngũ Người 32 mà mình đã chọn à? Cho họ thực thi nhiệm vụ tối mật, liệu có phải gián tiếp giúp họ xâm nhập vào một số nơi mà ngay cả chúng ta cũng phải tuân theo quy trình hợp lý? Ngoài ra, làm vậy, chẳng khác nào đang chủ động cung cấp toàn bộ bí mật của nhân loại cho họ thưởng thức ư?"

Có người cười toe toét: "Sao thế? Có phải đã xảy ra chuyện gì khiến anh mất lòng tin với người dân trên nước mình không?"

Tổng thống A chẳng buồn đếm xỉa cái giọng quái gở kia, ông ta nói: "Tôi thử đứng trên một góc nhìn khác, đưa ra phân tích cho anh chị nhé. Chúng ta ở đây, ai mà chẳng có thân tín đúng không? Nhưng hãy tự hỏi một lần xem, liệu anh chị có thực sự tin tưởng vào người đó, hay đội ngũ đó? Có lẽ tin thật đấy, nhưng tiền đề phải sống dưới cùng một bầu trời. Khi đó, những gì anh ta làm sẽ được phơi bày trên các phương tiện giám sát khác nhau, sớm hay muộn anh chị đều sẽ nhận ra liệu người nọ có phản bội hay không. Song song đó, người nọ cũng sợ bị anh chị phát hiện, vì thế anh ta càng trung thành hơn, và anh chị lại càng tin tưởng anh ta hơn. Đây là tiêu chuẩn thấp nhất của niềm tin." Dừng một thoáng, ông ta trịnh trọng nói. "Nhưng đội ngũ Người 32, đâu sống dưới cùng một bầu trời của chúng ta! Anh chị nào ở đây "thần thông quảng đại" có thể giám sát nhất cử nhất động trong ngày 32, vui lòng giơ tay cho tôi xem nào? Anh chị đừng cho rằng tôi ra vẻ, ưa bắn tiếng đe dọa. Tôi biết các anh chị nghĩ gì, có phải đang nghĩ rằng đội ngũ Người 32 của mình đều là những thành phần trung thành yêu nước được lựa chọn kỹ lưỡng, sẽ chẳng bao giờ phản quốc đúng không? Nhưng câu hỏi đặt ra, tình cảm yêu nước này xuất phát từ đâu? Tôi xin được mạn phép trả lời: đó là nhận dạng cá nhân (1), nhận dạng nhóm (2), và là cảm giác thân thuộc gắn liền với địa điểm văn hóa."

(1) Nhận dạng cá nhân (self-identity): là những suy nghĩ và cảm nhận của một người về cái tôi, bản ngã (ego) của mình.



(2) Nhận dạng nhóm (group-identity): là các nhóm mà ta xác định và thuộc về. Cả hai khái niệm (1 và 2) ở Việt Nam thường dùng với từ "bản sắc". Nhưng để hiểu rõ ràng hơn về từ "bản sắc", "identity" và cách người TQ dùng "身份認同" (thân phận nhận đồng) mang ý nghĩa như thế nào, các bạn có thể xem thử bài phân tích này nhé: https://leminhkhaiviet.wordpress(.)com/2013/04/18/ban-sac-va-identity/

"Ý tôi là, nếu ai đó phát triển lòng trung thành và tình yêu mãnh liệt đối với một nơi chỉ đơn giản vì anh ta sinh ra và lớn lên ở đó, thì liệu người nọ có chuyển lòng trung thành và tình yêu ấy sang ngày 32 không? Chẳng hạn như anh ta chỉ yêu ngày 32 đặc biệt kia, không bao gồm thế giới chúng ta? Theo thời gian, anh ta sẽ cảm thấy mình thuộc về ngày 32, và yêu cả những Người 32 chia ngọt sẻ bùi cùng mình. Họ đồng cảm cho nhau, và rồi đồng nhất với nhau. Cũng giống như trước đây, nhiều cư dân của hai thành phố mà chúng ta đã không xử lý dứt điểm, một khi ra nước ngoài, họ sẽ kết nối lại và dần gắn bó khăng khít. Theo logic này, ngay cả các nước thù địch cũng sẽ rời bỏ thế giới chúng ta... Và liệu, họ có gạt bỏ thành kiến cố hữu để hòa mình và trở thành một quần thể mới?"

"Vâng, một số anh chị có thể nói rằng mình không dùng tiêu chí lòng trung thành và lòng yêu nước để chọn ra đội ngũ Người 32, mà dùng những thứ khác, tỷ dụ như quyền lực hay lợi ích. Nhưng vậy thậm chí càng lố bịch, càng dễ bị phản bội. Còn đâu có nhiều cám dỗ hơn so với một thế giới ngày 32 đầy rẫy kho báu, và đánh cắp cơ mật quốc gia dễ như trở bàn tay? Thành thật mà nói, tôi đương nhiên muốn tin vào tình yêu và lòng trung thành của họ mãi mãi trường tồn. Vì những kẻ chỉ biết vụ lợi, có khác gì bọn ruồi ăn phân đâu."

Có người cười nói: "Chẳng lẽ ý của anh là đám Người 32 sẽ bắt tay tạo phản?"

Ngờ đâu, tổng thống nước A đanh mặt gật đầu: "Đúng. Ý tôi là vậy."

Đối phương nghe thế thì bó tay cạn lời.

Tổng thống A lại cười to: "Bắt tay tạo phản ư, có lẽ không xảy ra sớm vậy đâu. Ý của tôi thực ra là, không có ai hay bất kỳ cảm xúc nào mà chúng ta có thể tin tưởng vô điều kiện ở những nơi chúng ta không bao giờ có cơ hội nhìn thấy."

Tổng thống nước D có vẻ đồng ý với phân tích của ông ta, "Tin hay không là tùy anh chị. Nhưng hiện tại, chúng ta có giải pháp nào cho ngày 32 không?"

Tổng thống nước A: "Tại sao chúng ta không giám sát lẫn nhau nhỉ? Tôi sẽ cho đội ngũ Người 32 của mình đến đất nước anh chị, giám sát xem liệu nhiệm vụ mà anh chị giao xuống có được thực hiện một cách đàng hoàng hay không; và ngược lại."

Tổng thống nước B cà khịa không thương tiếc: "Anh tưởng chúng tôi là thằng ngu chắc? Đội ngũ Người 32 của tôi vốn trung thành đáng tin cậy, tự dưng khi không người của anh lại gieo rắc rối bất hòa, nói dóc rằng họ không hoàn thành nhiệm vụ. Vậy tính tới tính lui, cũng chỉ là lời phiến diện bên anh thôi."

"Nhìn đi, đây là vấn đề lớn nhất của ngày 32." Tổng thống A nhún vai. "Không có cách thức giám sát, toàn phụ thuộc vào lời nói mỗi người, lòng tin được xây dựng dựa trên may mắn chứ không theo cung cách chế độ nào."

Một vấn đề nan giải, cuộc họp dừng lại tại đây.

Song dù không muốn cũng phải thừa nhận, rằng tất thảy suy nghĩ và phân tích của tổng thống nước A vẫn có căn cứ nhất định.

Những lý lẽ này có thể là mưu đồ của ông ta, gieo một hạt giống nghi ngờ về đội ngũ Người 32 vào lòng của chính quyền các nước. Càng nghi ngờ, khi giao nhiệm vụ sẽ càng không dám nói hết bí mật, thậm chí còn dựng lên nhiều chướng ngại vật bắt bí họ.

Và nếu quá trình tiêu hủy bị gián đoạn, cơ mật vẫn ở yên đó, nó có thể sẽ bị các quốc gia khác dòm ngó rồi đánh cắp.

Họ bỗng dưng lâm vào tình thế tiến thoái lưỡng nan.

Đây cũng là lý do vì sao Trần Nhữ Minh quở trách Dịch A Lam.

Vào ngày 32 khi không có phương tiện giám sát và tự chứng thực, Dịch A Lam chẳng bao giờ có thể chứng minh cho người khác thấy nội dung bản sao trong ổ cứng rốt cuộc là gì.

Nhưng đêm ngày 1 tháng 11 ấy, Dịch A Lam nào nghĩ nhiều được, y chỉ biết mình đang không vui.

Trong Tổ công tác khẩn cấp Ngày 32, Dịch A Lam là người tiếp xúc nhiều nhất với Trần Nhữ Minh; và Trần Nhữ Minh cũng tỏ ra rất kiên nhẫn, rất thân thiện, rất tốt bụng trong quá trình Dịch A Lam học ngôn ngữ lập trình mới. Vì tính chất kỹ năng của y, Trần Nhữ Minh – nguyên bộ trưởng Bộ An toàn Thông tin, còn đưa Dịch A Lam đến các căn cứ chính để tìm hiểu cách kết nối giữa khu an toàn thông tin với khu điều hành.

Trần Nhữ Minh đang bảo vệ Dịch A Lam, hắn thực sự thích năng lực tiếp thu nhanh chóng của y. Chính Dịch A Lam cũng cảm nhận được điều này, và y đương nhiên cũng rất quý Trần Nhữ Minh, vậy nên sau khi Trần Nhữ Minh chỉ trích nặng nề, y mới khó tránh khỏi có chút thất vọng.

Nếu đã nghe nói về cuộc hội nghị Liên Hợp Quốc được tổ chức trong vài ngày tới, Dịch A Lam chắc chắn sẽ có suy nghĩ này: Nhìn xem, mày đã phát triển một "nhận dạng" và "cảm giác thuộc về" với Trần Nhữ Minh. Đôi khi loại cảm xúc này đến rất âm thầm, nhưng lại gây ảnh hưởng to lớn cho chủ thể.

Và điều đáng buồn nhất là Dịch A Lam không cho rằng mình đã làm sai. Y quá ngây thơ, không nhận thấy câu nói phổ thông "lòng người khó đoán (3)" đã phản ánh đúng sự thật. Sự chân thành của y, không phải ai cũng tỏ được.

(3) Lòng người khó đoán: Bản gốc là "人心隔肚皮" (tim người cách da bụng), ý là không đoán thấu suy nghĩ người khác.



Dịch A Lam và Châu Yến An đi trên con đường quen thuộc; từ tòa hành chính đến ký túc xá chỉ năm trăm mét, họ băng qua quảng trường lót đá cẩm thạch, băng qua những con đường rợp bóng cây, qua những lối đi lát đá cuội ở giữa bãi cỏ, và chống lại ham muốn đi đường tắt bằng cách giẫm lên chúng.

Đến dưới hàng cây long não, tán lá xum xuê ấy bỗng dưng cho người ta một cảm giác an toàn.

Nhìn dáng vẻ suy sút của Dịch A Lam, Châu Yến An bèn yên ủi y: "Đáng lẽ tôi nên nhắc nhở cậu."

"Ừm."

Châu Yến An nói: "Nhưng tôi cũng chẳng nhận ra, rằng không nên làm vậy. Khi thực hiện nhiệm vụ, nếu vẫn còn năng lượng, chúng tôi thường gom hết tất cả những thứ có vẻ hữu ích. Nó sẽ mang lại bất ngờ cho các anh em khác, thành ra tôi thường nhận được mấy cái biểu ngữ cảm ơn đỏ choét từ bọn họ. Những gì cậu làm từ trước đến nay, đều là việc tốt cả. Nhưng tôi quên mất, rằng những thứ trong ngày 32 không thể mang về, các chuyên gia cũng chẳng thể kiểm kê hay đối chiếu nó. Nói chung, đây là sai lầm phổ biến của mọi người."

"Nhưng cũng chẳng thể trách chúng ta, đúng không nào?" Châu Yến An nhẹ nhàng nói. "Tôi đã học trong hệ thống trường quân đội hai năm, và được đào tạo chuyên sâu nửa năm trước khi nhận nhiệm vụ đầu tiên. Mặc dù vậy, không ai dạy tôi rằng phải làm gì trước ngày 32. Cậu biết đấy, những gì chúng ta trải qua là điều chưa từng có; không có kinh nghiệm hay sách giáo khoa để mà tham khảo. Thoạt đầu thì tốt, song dưới thế xoay vần của ngày 32 lại từ từ trồi lên những điểm thiếu sót. Chúng ta vẫn còn là kẻ học việc, chỉ có thể tìm tòi và tiếp thu từ từ; sai lầm là chuyện không thể tránh khỏi, thậm chí nói đúng ra, đây không phải sai lầm, mà là một lỗ hổng do va chạm của chủ nghĩa kinh nghiệm và tình huống khẩn cấp thôi."

Dịch A Lam bật cười: "Nghĩ như vậy có vẻ hơi vô trách nhiệm nhỉ?"

Châu Yến An nói: "Đương nhiên ý tôi không phải thế." Anh nhìn Dịch A Lam cực kỳ nghiêm túc, bày ra dáng vẻ "kẻ học việc" đích thực. "Cậu nghĩ rằng như thế là vô trách nhiệm sao?"

Dịch A Lam sờ cằm, giả vờ suy nghĩ sâu xa: "Tôi cũng không nghĩ thế."

"Vậy thì không còn vấn đề gì nữa." Châu Yến An giơ tay lên. "Đúng không?"

Dịch A Lam cũng giơ tay lên, cho anh một cái "high five".

Châu Yến An bảo: "Rút kinh nghiệm, học lẫn nhau, cùng tiến bộ."

"Cùng tiến bộ." Dịch A Lam gật đầu, mỉm cười.

Dịch A Lam biết, rằng Châu Yến An đang yên ủi mình; song y cũng biết, đây là những suy nghĩ thật lòng của Châu Yến An. Ngày 32 khác với tất thảy những lần xoay vần trong lịch sử trước đây, không ai có thể tự do xử lý nó một cách hoàn mỹ. Trần Nhữ Minh có lẽ không bao giờ hiểu được cảm giác tách rời khi qua lại giữa hai thế giới giống hệt nhau mà cũng vô cùng khác biệt.

Dịch A Lam thở ra một hơi ủ rũ trong lồng ngực. May sao, không phải có mình y phải gánh chịu hết thảy những chuyện này. Ít nhất thì Châu Yến An đã ở bên y, chịu đựng tác động cảm xúc chưa từng có do ngày 32 mang lại. Anh đồng hành cùng y trong con đường thích nghi với chúng, hoặc dìu dắt y nhìn nhận thế giới ấy bằng cặp mắt lạc quan.

Nếu đã nghe nói về cuộc hội nghị Liên Hợp Quốc được tổ chức trong vài ngày tới, Dịch A Lam cũng sẽ gắn nhãn cho suy nghĩ này là "nhận dạng" và "cảm giác thuộc về".

Hết chương 56