Chương trình hỗ trợ dạy học kéo dài một năm, địa điểm là một ngôi trường xây trên núi, nghe nói đi từ đó đến trấn gần nhất phải ngồi xe ba tiếng và đổi xe thêm một tiếng, cơ sở vật chất thiếu thốn, giao thông khan hiếm, điều kiện cực kỳ khó khăn.

Khi mọi người đi rồi, viện trưởng La nói riêng với Đường Thi: “Cô Đường, danh sách này chỉ là dự kiến, những người có tên đi hay không thì chưa biết. Trưởng khoa Kỳ chưa biết trong danh sách có tên cô, tôi nghĩ chắc là cậu ấy không muốn cô đi đâu. Hai người về bàn bạc lại nhé, đi hay không tùy hai người.”

Đường Thi gật đầu nói cảm ơn.

Sau khi ra ngoài, Đường Thi đi dạo sân trường, cũng không biết nghĩ đến gì đó, đột nhiên mỉm cười. Lúc về nhà, cô thản nhiên kể lại chuyện hỗ trợ dạy học, Kỳ Bạch Nghiêm hỏi cô muốn đi không, Đường Thi nói rất kiên quyết: “Muốn!”

Lần này làm Kỳ Bạch Nghiêm khựng lại.

Hai người nhìn nhau, Đường Thi ngại ngùng cúi đầu lùa cơm, nói nhỏ: “Thật ra chưa biết cuối cùng có đi được không, phải kiểm tra sức khỏe nữa.”

Kỳ Bạch Nghiêm yên tâm hẳn, biết Đường Thi không phải muốn làm theo suy nghĩ của anh. Thực ra về chuyện này, trong thâm tâm Kỳ Bạch Nghiêm không sẵn lòng muốn Đường Thi đi. Cô vợ mình được nuông chiều biết bao năm qua, chưa chắc chịu được những vất vả đó. Kỳ Bạch Nghiêm im lặng một lúc rồi nói: “Những trường học nhà trường dạy hỗ trợ thường trên núi lớn, hoàn cảnh cực kỳ khó khăn, sức khỏe em yếu, không đi cũng được.” 

“Trường sẽ tổ chức kiểm tra sức khỏe, nếu thể chất yếu, không thích hợp đến đó, chắc nhà trường cũng sẽ không miễn cưỡng em đi. Để xem trường nói thế nào.”

Kỳ Bạch Nghiêm không nói nữa.

Đường Thi đột nhiên nghĩ đến Hạ Minh Nguyệt, nói với vẻ thắc mắc: “Minh Nguyệt vào cùng lúc với em, sao hôm nay không thấy chị ấy nhỉ?” Vừa nói xong, điện thoại trên bàn rung vài tiếng, hình như có tin nhắn, Đường Thi mở xem ——

“À phải, hôm nay bận đấu võ mồm với em, quên nói chuyện chính luôn —— em bé có em bé rồi nè, hihi.”

Đường Thi: “!!!”

Kỳ Bạch Nghiêm nhìn cô.

Đường Thi nói: “Minh Nguyệt có em bé.”

Kỳ Bạch Nghiêm cười, “Chuyện vui.”

Đường Thi cũng cười, “Con của hai người họ chắc chắn vừa xinh xắn vừa đáng yêu.”

Sau khi nói xong, nhận ra Kỳ Bạch Nghiêm nhìn mình với vẻ khác thường, Đường Thi chợt nhận ra, mặt hơi đỏ lên, —— họ cũng nên có con rồi nhỉ?

Lần nào cả hai cũng dùng biện pháp tránh thai, tuần trước về nhà thăm mẹ chồng, mẹ chồng còn nhắc hai vợ chồng cũng không còn trẻ nữa, nên quyết định có con nhỉ? 

Nhưng trước giờ Kỳ Bạch Nghiêm chưa từng nói đến chuyện này, Đường Thi cũng không nhắc.

Bây giờ?

Cô sắp phải đến Tây Tạng dạy học, có lẽ cũng không phải thời điểm tốt để thụ thai.

Kỳ Bạch Nghiêm vuốt ve gương mặt ửng hồng của cô, dịu dàng nói: “Sau khi em về, tụi mình chuẩn bị có một đứa con nhé?”

Đường Thi đáp, “Dạ được.”

“Chờ em về.”

Đường Thi không khỏi thấy xúc động. Bây giờ, đổi thành Kỳ Bạch Nghiêm chờ cô.

…

Danh sách dạy học cuối cùng cũng được xác định, Đường Thi vượt qua kỳ kiểm tra sức khỏe, có tên trên danh sách.

Một nhóm hai mươi giáo viên, đầu tiên ngồi máy bay đến sân bay Gonggar Lhasa, sau đó đi xe vào trấn, nghỉ ngơi một đêm ở đó, chuẩn bị sáng sớm hôm sau lại ngồi xe tiếp.

May là Đường Thi không bị sốc độ cao. 

Trong trấn chỉ có duy nhất một khách sạn, đơn sơ tồi tàn, chăn ga gối đệm có mùi, chỗ nào cũng bẩn, không có phòng đơn, chỉ có giường ngủ tập thể, nữ một phòng, nam một phòng, mỗi phòng mười người ngủ.

Một cô giáo trong nhóm vừa nằm xuống thì bụng đã khó chịu, mười phút sau chạy ra ngoài ói sạch sẽ.

Hướng dẫn viên địa phương nói: “Thế này là đã tốt lắm rồi, ít nhất là không lạnh cóng, chừng nào mọi người vào trong núi, không điện không nước không máy sưởi, chỗ đó mới là địa ngục!”

Trong phòng rên dài.

Đường Thi mím môi không nói gì cả.

Hướng dẫn viên nói: “Vào núi là mất sóng đấy, chỗ này là nơi cuối cùng có sóng, muốn gọi điện thoại thì tranh thủ đi nhé.”

Ban đêm lạnh rét, Đường Thi lấy trong túi ra chiếc áo phao chống thấm nước, mặc vào, chạy ra ngoài gọi điện cho Kỳ Bạch Nghiêm.

Gọi liên tục ba bốn lần vẫn không được.

Đường Thi bước chầm chậm tìm chỗ có sóng mạnh, vất vả lắm mới nhìn thấy sóng lên hai vạch, vội vàng gọi cho anh.

Lần này gọi được.

“Em đến trấn rồi hả?”

“Dạ.”

“Thấy thế nào?”

Đường Thi mím môi, nói nhỏ: “Cũng được, chấp nhận nổi.”

Kỳ Bạch Nghiêm đã từng đến chỗ đó, cực kỳ quen thuộc với địa hình, biết hoàn cảnh ra sao, nghe vậy thì hiểu ngay cô nàng này không muốn làm anh lo lắng, cũng không nói toạc ra, chỉ dặn: “Ừm. Cố hết sức là được, không chịu nổi thì nhớ phải nói cho người khác biết, xem có cải thiện được không, đừng có giấu hết trong lòng, ráng ăn nhiều vào, không là không đủ thể lực.”

“Dạ.” Đường Thi thủ thỉ, “Anh nói nhiều lần lắm luôn rồi đó.”

Kỳ Bạch Nghiêm nói: “Anh nói nhiều cho em nhớ kỹ hơn, kẻo em quên.”

“Nhớ kỹ mà.”

“Bệnh là phải báo ngay, không được chịu đựng, lần đầu em đi, nhức đầu nóng sốt là chuyện nguy hiểm.”  

“Dạ.”

“Mặc nhiều vào, đừng để bị lạnh, hôm nào mưa thì đừng ra khỏi trường, không có gì cũng đừng ra khỏi trường, muốn ra ngoài thì tìm người đi với em.”

” Dạ.”

“Tối nhớ ngâm chân với gừng cắt lát.”

” Dạ.”

“Với cả….”

“Hết cả rồi.” Đường Thi ngắt lời anh, “Trưởng khoa Kỳ, bây giờ anh đang là ông Đường hả?”

Kỳ Bạch Nghiêm cười, “Bây giờ anh có thể hiểu được tâm trạng của ông Đường ở vài thời điểm nào đó.”

Tim Đường Thi mềm nhũn, cô biết anh rất không yên tâm, nói với anh: “Em sẽ ổn thôi mà.”

Trong lòng Kỳ Bạch Nghiêm có hàng ngàn nỗi lo, cực kỳ không yên tâm, nhưng cũng không dặn dò nữa, nói sang chủ đề khác, hai người nói chuyện trong chốc lát.

Toàn bộ cuộc nói chuyện có kèm theo tiếng gió Tây Tạng, Kỳ Bạch Nghiêm nói: “Vào trong đi, ngủ sớm chút.”

“Đây là cuộc gọi cuối cùng trong thời gian ngắn này rồi. Vào núi là không có sóng, không biết chừng nào mới được lên trấn nữa.” Đường Thi không muốn cúp.

Kỳ Bạch Nghiêm không cho cô lộn xộn, buổi tối rất lạnh, không cẩn thận là bị cảm ngay, nói: “Được rồi, anh phải sửa bài cho sinh viên.”

Đường Thi đành cúp máy.

Quay về khách sạn, người phụ trách đã phân chia trường học cho từng nhóm giáo viên.

Đường Thi thuộc nhóm một, hai giáo viên nữ, một giáo viên nam, đến trường tiểu học ở xã 8. 

Giáo viên nữ cùng nhóm với Đường Thi họ Ngô, tên là Ngô Anh, giáo viên khoa Kinh tế; giáo viên nam tên Tiêu Lượng, giáo viên khoa Ngoại ngữ. 

Ngô Anh nằm cạnh Đường Thi, vừa lên giường thì liên tục thấy buồn nôn, thì thầm với Đường Thi: “Trời ơi, chăn chỗ này mấy năm chưa giặt vậy trời, ọe!” 

Đường Thi mặc quần áo ngủ, chỉ đắp chăn đến đầu vai, cũng cố chịu đựng một cách vô cùng khó chịu.

Cô giáo Ngô kéo chắn lên trên cho cô, nói: “Cậu thế này không được đâu, ngày mai cảm chắc luôn, chịu khó chút là ngủ được à.”

Đường Thi chịu đựng một lúc, thực sự không chịu nổi, kéo chăn thấp xuống một ít, thì thào: “Không được, thế này không ngủ được.”

Cô giáo Ngô cũng nhịn hết nổi, từ bỏ, kéo thấp xuống một chút.

Đường Thi ngồi dậy, lấy trong túi ra hai chiếc khăn choàng cổ dày, một chiếc cho Ngô Anh, một chiếc choàng quanh mình từ vai lên trên, vùi mặt vào khăn choàng, lúc này mới mơ màng thiếp đi.

Sáng sớm hôm sau, giáo viên người Tây Tạng của trường tiểu học và trưởng thôn đến đón họ, năm người ngồi cùng một chiếc xe, một tiếng sau xe không thể đi tiếp, phải xuống xe đi bộ lên núi, dân bản xứ đi mất ba tiếng, ba người nhóm Đường Thi đi mất năm tiếng. Lúc đến trường, cả nhóm ngồi bệt xuống đất, sức để ngồi dậy cũng hết veo.

Cô giáo Ngô đổ mồ hôi đầm đìa, môi khô khốc, hỏi: “Có nước không ạ?”

Trưởng thôn dùng tiếng Tây Tạng nói gì đó với mấy đứa trẻ ngượng ngùng tò mò đứng nhìn từ xa, có một cô bé gầy như que củi chạy đi lấy một cái bát mẻ, dừng lại ở chỗ ba người đang nghỉ ngơi, vặn vòi nước đen sì bên cạnh rồi đưa cho cô Ngô. Cô Ngô ngơ ngác nhận lấy, cô bé vội chạy đi.

“Uống cái này?”

Giáo viên Tây Tạng hiểu một ít tiếng Trung, nghe vậy thì gật đầu: “Toàn uống cái này.”

“Có nước nóng không ạ?”

“Có, nước để tắm.” Chỉ vào một cái lều rách rưới đằng xa.

Ba người nhìn nhau, cô Ngô im lặng uống vài ngụm.

Sau khi cô bé kia chạy đi, chốc lát sau lại chạy qua đây, đưa nước cho Đường Thi và thầy Tiêu.

Đường Thi chần chừ hồi lâu, lúc chuẩn bị uống thì bị thầy Tiêu cản lại, thầy Tiêu lắc đầu với cô, nói: “Bụng cậu khó chịu đúng không?”

Đường Thi gật đầu.

“Vậy cậu đừng uống.” Thầy Tiêu nói, “Mới đến mà uống nước lạnh sẽ bị tiêu chảy.”

Đường Thi mím môi.

Thầy Tiêu nói: “Để mình hỏi trưởng thôn.”

Mặc dù chỗ này không có bếp điện, nhưng may là có củi lửa có thể nấu nước. Trưởng thôn còn đưa cho họ một cái phích cũ, đựng đủ một ấm nước, hai cô để dành nước uống, mỗi ngày một ấm cũng đủ.

Trước giờ cơm chiều, trưởng thôn tập hợp tất cả những đứa trẻ được đi học đến trường để chúng làm quen với thầy cô mới.

Đứa nào đứa nấy cũng dơ như than củi, đứa thì không mang giày, đứa thì mặc quần thủng, nhóm học sinh này có cao có thấp, có lớn có nhỏ, phải học chung hết với nhau. Hai giáo viên người Tây Tạng của trường chủ yếu dạy bọn trẻ tiếng Tây Tạng và một ít toán học đơn giản, chia thành hai lớp dựa theo lực học tốt kém, một lớp dạy cơ bản, một lớp dạy nâng cao hơn.

Thầy Tiêu bất lực đỡ trán: “Trời ơi, chia lớp lộn xộn thế này, 7 tuổi học chung lớp với 12 tuổi, dạy thế nào được?”

Đường Thi nói: “Phải chia lại lớp cho bọn trẻ, làm vậy tụi mình dễ dạy, học sinh dễ học.”

Đây là lần đầu tiên trường tiểu học này nhận giáo viên tình nguyện từ nơi khác đến, chỉ có trưởng thôn và hai giáo viên người Tây Tạng biết tiếng Trung, tiếng Trung của bọn trẻ bình thường do trưởng thôn dạy, chúng cũng chỉ hiểu được tiếng Trung rất cơ bản.

Ba người bàn bạc với trưởng thôn, quyết định chia lại lớp cho bọn trẻ.

Từ 6 đến 8 tuổi cùng một lớp, 9 đến 11 tuổi cùng một lớp, 12 tuổi trở lên cùng một lớp. Sau đó họ trao đổi với giáo viên người Tây Tạng, thực hiện một số thay đổi dựa theo tình hình học tập, về cơ bản chia thành ba cấp lớp.

Cô bé lấy nước cho ba người tên là Giang Ương Trác Mã, 11 tuổi, vốn dĩ phải ở lớp hai, nhưng giáo viên người Tây Tạng nói cô bé này học giỏi nhất trường, vậy được chuyển sang lớp ba học cùng với anh chị 12 tuổi trở lên.

Trưởng thôn và hai giáo viên người Tây Tạng chia nhau mỗi người quản lý lớp một lớp hai lớp ba. Đường Thi, Ngô Anh và Tiêu Lượng sẽ dạy cả ba lớp, Đường Thi và Ngô Anh dạy bốn tiết một ngày, Đường Thi dạy Ngữ Văn và Nghệ thuật, Ngô Anh dạy Toán và Nghệ thuật; Tiêu Lượng dạy sáu tiết một ngày, gồm dạy tiếng Anh, Nghệ thuật và Thể dục. Trưởng thôn và hai giáo viên người Tây Tạng không chỉ dạy trên lớp, còn phải kiêm luôn vai trò trợ giảng mỗi khi nhóm Đường Thi dạy học, một người nhiều việc.

Ngô Anh thở dài, “Ít giáo viên quá.”

Tiêu Lượng nói: “May là có vài học sinh có thể giao tiếp tiếng Trung đơn giản, lúc không đủ giáo viên, nhờ học sinh phiên dịch giúp cũng được. Tụi mình phải cố gắng dạy đơn giản và rõ ràng, nghĩ thêm nhiều cách nữa, rồi sẽ dạy được thôi.”

“Ừm.”

Rào cản ngôn ngữ, sự lúng túng trong cách quản lý, tình hình học tập của học sinh lẫn lộn vào nhau, hoàn cảnh thiếu thốn…….thật sự là bước đi trong bế tắc.

Đường Thi nói: “Ngày mai mình sẽ lập bảng kế hoạch quản lý, lịch phân công lớp và sắp xếp giảng dạy, mỗi lớp dán một tờ.”

Tiêu Lượng nói: “Một mình cậu viết nhiều vậy, biết chừng nào mới được nghỉ ngơi, lát nữa ăn xong mình làm với cậu.”

Đường Thi gật đầu.

Thức ăn trong trường do vợ của trưởng thôn và hai giáo viên người Tây Tạng làm, sau khi nấu xong bữa chiều, Tiêu Lượng sẵn tay nấu một nồi nước để đó cho hai cô, rồi đưa cho Đường Thi một ly nước đã ấm, nói: “Cả ngày hôm nay cậu chưa uống giọt nước nào, uống đi.”

Đường Thi cảm ơn.

Tối đó, hai người lập kế hoạch đến tận hai giờ sáng.

Trước khi ngủ, Đường Thi lấy điện thoại ra nhìn, không có sóng như trong dự đoán. Chăn rất mỏng, cửa sổ không kín, gió thổi phần phật đập mạnh vào cửa, cực kỳ đáng sợ, nhưng Đường Thi đã mệt đến mức không quan tâm nổi bất kỳ điều gì nữa, đầu vừa dính gối là ngủ say sưa.